“واقع بینی مشاور در فرایند مشاوره”، ابزاری برای پیشگیری از آسیب دیدنِ مُراجع

اسطوره سازی اگر در ادبیات و عرفان و تاریخ حماسی و داستان سرایی جایگاهی دارد و کاربردی، در فرایند مشاوره و در اتاق مشاوره به هیچ روی قابل استفاده و استناد نیست! چرا که اسطوره سازی ساختن نه یک “انسان برتر” که” برتر از انسان” است. موجودی دست نایافتنی و آرمانی!
این اسطوره سازی زمانی اتفاق می افتد که مشاور قدرت برتر و بدون شکست در برابر مراجع مطرح می گردد. او پاسخ همه سئوالات را می داند. راه خروج از هر بن بستی را می شناسد. خود در زندگی مشکلی ندارد. رابطه ایده آلی با جهان اطراف خود دارد و خلاصه اینکه می شود فرشته نجات مُراجع!
اما خیلی نمی گذرد که مراجع به اسطوره سازی پیش آمده پی می برد! و این کشف دردناک همه دنیای مُراجع را بهم می ریزد. اعتماد به خود را و اعتماد به مشاور را از دست می دهد و از آنچه بود بیشتر و بیشتر آسیب می بیند و در برزخ ندانستن گُم می شود.
مددکار اجتماعی در اتاق مشاوره چگونه باید رفتار کند تا مانع این رفتار غیر حرفه ای و آسیب مجدد بر مراجع شود؟

معتقدم واقع بینی آمیخته به اخلاق مهم‌ترین سپر کارآ در برابر این آسیب است. مددکار اجتماعی انسانی است معمولی- چه اصلاً انسان غیر معمول نداریم – و متخصص در کار خود. همین. انسان متخصص سوپرمن هیچکس نیست. بلکه بنا به دانش خود و بنا به تجربه سالیان خود توانمندی حل مشکل را دارد و چه بسا که بعضاً در این کمک اشتباه هم بکند، یا اصلاً راهکاری را هم پیدا نکند و یا از خود مِراجع و یا اطرافیان او برای حل مشکل کمک بگیرد.
مددکار اجتماعی در فرآیند مشاوره از همه توانمندی های خود برای کمک به حل مسأله استفاده می کند، اما از همان ابتدا برای مُراجع خود سهم قائل می شود. سهمی انسانی برای یک زندگی خوب.

احمد جبارزاده | مددکار اجتماعی